ازدواج در بهشت چگونه است؟

پیرامون حوریان بهشتی، که در قرآن کریم به عنوان یکی از پاداش‌های اخروی نیکوکاران، سوالاتی مانند زیر مطرح است:

 1. آیا مردها در بهشت با حوریان بهشتی ازدواج می‌کنند؟

2. ایا هر حوری می‌تواند فقط یک شوهر داشته باشد؟

3. آیا برای زن‌ها نیز حورالعین‌های مردانه وجود دارد؟

برای ورود به بهشت، فرقی میان زن و مرد نیست و یکی از پاداش‌های خداوند در بهشت «حورالعین» است که قرآن و روایات به آن اشاره کرده است. بنا بر گفته‌ی اغلب مفسرین، در بهشت ازدواج نیست و تزویج حورالعین به معنای قرین کردن و عطا کردن و حورالعین از طرف خداوند به بندگانش، تفسیر شده است.

همچنین در مورد چند همسری زنان در بهشت، به طور اجمال باید گفت از مجموع آیات و روایات، می‌توان چنین استفاده کرد که زنان مؤمنی که به بهشت وارد شده‌اند چنین درخواستی ندارند؛ هر چند اگر درخواست کنند در اختیارشان قرار می‌گیرد.» 

یکی از نعمت‌های بزرگی که خداوند برای بندگان مؤمن و باتقوا در نظر گرفته است بهشت و نعمت‌های فراوان و جاویدان آن است. البته رضا و خشنودی خداوند از آن‌ها، بالاترین پاداش است. تنها چیزی که باعث ورود به بهشت است، ایمان و عمل صالح انسان در این دنیا است و هر چه ایمان انسان، بیشتر و اعمال صالحش فراوان‌تر باشد، مقام او در بهشت بالاتر است و فرقی میان زن و مرد نیست و هر انسانی می‌تواند به چنین مقاماتی برسد. خداوند می‌فرماید: «هر کس از مردان یا زنان که عمل صالحی انجام دهد، و ایمان هم داشته باشد به درستی که وارد بهشت می‌شوند و بدون حساب در آنجا روزی دریافت می‌کنند.»1

بهشت جای تکلیف نیست، چرا که با وجود تکلیف و اختیار باید بهشت و جهنم دیگری پدید آید تا نتیجه‌ی اعمال جدید در آن به انسان داده شود و این امر همین گونه ادامه خواهد داشت. در حالی که خداوند تمام نعمت‌های بهشتی را پاداش اعمال همین دنیای ما و ایمان و عمل ما می‌داند.از مجموع آیات و روایات استفاده می‌شود که هر چه بهشتیان بخواهند در اختیارشان گذاشته می‌شود2، از جمله یکی از نعمت‌های بهشتی، حورالعین‌های بهشتی است که در اختیار مردان مؤمن گذاشته می‌شود.

در روایتی از امام صادق(ع) در مورد ازدواج مرد و زن زمینی در بهشت سؤال شد، حضرت فرمودند: «اگر رتبه‌ی زن بالاتر بود و خواست با مرد زمینی‌اش ازدواج کند می‌تواند او را انتخاب کند (و مرد نمی‌تواند وی را انتخاب کند) که در این صورت مرد همسر او می‌گردد ولی اگر رتبه‌ی مرد بالاتر بود او می‌تواند زن را اختیار کند (اینجا زن چنین حقّی ندارد) که در این صورت، زن یکی از همسران مرد می‌شود»
حور جمع حوراء به معنای زنی است که سفیدی چشمش بسیار سفید و سیاهی آن نیز بسیار سیاه باشد و یا به معنای زنی است که دارای چشمان سیاه چون چشم آهو باشد، «عین» جمع کلمه‌ی «عیناء» به معنی درشت چشم می‌باشد، و ظاهراً حورالعین موجوداتی غیر از زنان دنیایند.3 خداوند در مورد آنان می‌فرماید: «حورالعین را به ازدواج آن‌ها درمی آوریم.»4 بنا بر تفسیر اغلب مفسّران، ازدواج به معنای دنیوی آن، در بهشت وجود ندارد. پس اینجا، نزدیک کردن و عطا کردن حورالعین از طرف خداوند به بندگان بهشتی‌اش مراد است.5

از صفات بیان شده برای حورالعین در قرآن و بعضی روایات می‌توان چنین استفاده کرد که حورالعین در بهشت بیش از یک همسر ندارد زیرا خداوند در مورد صفات حورالعین می‌فرماید: «...نه هیچ انسانی قبل از ایشان (قبل از آن شخص بهشتی) آن‌ها را لمس کرده و نه هیچ جنّی.»6

مرحوم مجلسی در تفسیر «قاصرات الطرف» که در ابتدای همین آیه آمده است، می‌فرماید: «یعنی زوج‌هایی هستند که نگاهشان فقط برای شوهرانشان است و به هیچ کس غیر از شوهرانشان رغبتی ندارند.»7

اما آیا زنان دنیایی هم همین گونه‌اند یا نه ؟ شاید بتوان گفت که

اگرچه اهل بهشت هر آنچه در بهشت بخواهند بر ایشان آماده است8 اما هرگز درخواستی به عنوان تعدّد زوجات ندارند و همان‌گونه که زنان پاک در دنیا، چشم به غیر از همسر خود ندارند، در بهشت هم که جای پاکان است، خواهان زوج‌های متعدد برای خود نیستند.

در روایتی از امام صادق(علیه السلام) در مورد ازدواج مرد و زن زمینی در بهشت سؤال شد، حضرت فرمودند: «اگر رتبه‌ی زن بالاتر بود و خواست با مرد زمینی‌اش ازدواج کند می‌تواند او را انتخاب کند (و مرد نمی‌تواند وی را انتخاب کند) که در این صورت مرد همسر او می‌گردد ولی اگر رتبه‌ی مرد بالاتر بود او می‌تواند زن را اختیار کند (اینجا زن چنین حقّی ندارد) که در این صورت، زن یکی از همسران مرد می‌شود.»9 یعنی زن یکی از همسران مرد می‌شود ولی مرد، تنها همسر زن می‌گردد، این مطلب را برخی دیگر از روایات نیز بیان می‌کند.

همچنین در روایتی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نقل شده که فرمودند: «زن اگر در دنیا دو شوهر داشته باشد در آخرت هر کدام را که بهتر دید (از حیث اخلاق) انتخاب می‌کند»10. حضرت نفرموده‌اند که می‌تواند هر دو را انتخاب کند بلکه فرمود بهترین آن‌ها را انتخاب می‌کند.

در پایان تذکر این نکته بجاست که برای خدمتگزاری بهشتیان، «غلمان» هایی وجود دارد و در این بین فرقی میان زن و مرد نیست.

قرآن مجید در این باره می‌فرماید: پیوسته بر گردشان نوجوانانی برای(خدمت)آنان گردش می‌کنند که چون مرواریدهای درون صدفند.11ظاهر این آیه آن است که پسران زیبای بهشتی فقط برای خدمتگزاری بهشتیان آفریده شده‌اند.

پی‌نوشت‌ها:

[1] . غافر، 40.

[2] . فصلّت، 31.

[3] .  ترجمه ی المیزان، ج 18، ص 228.

[4] . دخان، 54.

[5] . بحار الانوار ، ج 8، ص 99؛ ترجمه ی المیزان، ج 18، ص 228.

[6] . "فیهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَان" در این قصرهای بهشتی زنانی هستند که جز به همسران خود چشم ندوخته، و جز به آن‌ها عشق نمیورزند، الرحمن، 56.

[7] . بحار الانوار، ج 8، ص 97.

[8] . فصلّت، 31.

[9] . همان، ص 105.

[10] . بحار الانوار، ج 8، ص 119

[11]. "وَ یَطُوفُ عَلَیْهِمْ غِلْمانٌ لَهُمْ کَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَکْنُونٌ " طور،24 .